ដំណើរនៃការវិវត្តន៍របស់ Microsoft Windows ដែលយើងកំពុងប្រើសព្វថ្ងៃ
នៅពេលដែលនិយាយពី Windows មនុស្សទូទៅក្នុងពិភពលោកសុទ្ធតែបានស្គាល់រួចទៅហើយ ព្រោះដោយសារតែប្រព័ន្ធប្រត្តិបត្តិការមួយនេះបានលេចមានវត្តមានជាង30ឆ្នាំមកហើយ។ ជាក់ស្តែងវាជាប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការដែលល្បី និងមានមនុស្សប្រើប្រាស់ច្រើនក្នុងសកលលោក បើទោះបីជាមានដៃគូរប្រជែងមួយចំនួនដូចជា Mac OS និង Linux ក៏ដោយ។
MS-DOS – Microsoft Disk Operating System (1981)
មុននឹងប្រព័ន្ធប្រត្តិបត្តិការនេះមានឈ្មោះថា Windows វាត្រឹមតែជាប្រព័ន្ធដែលមានផ្ទាំងខ្មៅនឹងអក្សរពណ៍សរតែប៉ុណ្ណោះ ដោយគេអោយឈ្មោះថា MS-DOS (Microsoft Disk Operating System) ក្នុងឆ្នាំ ១៩៨១។ ក្នុងការប្រើប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការនេះ រាល់ការបញ្ជាគឺសុទ្ធតែត្រូវប្រើឡើងដោយ ពាក្យបញ្ជាទាំងអស់(Command) ហើយនៅពេលនោះការប្រើប្រាស់ពិតជាមិនងាយស្រួលឡើយ បើប្រៀបធៀបជាមួយប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការសព្វថ្ងៃ។
Windows 1.0 – 2.0 (1985-1992)
នេះជាកំណែថ្មីរបស់ Windows ដែលត្រូវបានដាក់អោយប្រើប្រាស់ជាមួយនឹងបំលាស់ប្តូរថ្មីមួយដែលអនុញ្ញាតិអោយអ្នកប្រើប្រាស់អាច មើល និងចុចបានដោយប្រើប្រាស់ mouse ជំនួសអោយការវាយពាក្យបញ្ជាពីក្តាចុច។
រហូតដល់ឆ្នាំ 1987 Microsoft បានបញ្ចេញកំនែទម្រង់ថ្មីមួយទៀតជំនាន់ 2.0 ដែល ឌីហ្សាញសម្រាប់ Intel processor ហើយពេលនេះហើយក៏ជាពេលដែលអ្នកប្រើប្រាស់អាចមើលឃើញ Icon និងអាចប្រើប្រាស់ ក្តាចុចកាត់ (shortcut)។ វាជារឿងអស្ចារ្យនាជំនាន់នោះផងដែរ។
Windows 3.0 – 3.1 (1990–1994)
Windows 3.0 បានដាក់អោយប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនៅ ខែឧសភា ឆ្នាំ 1995។ ម្តងនេះ Microsoft Windows បានវិវត្តន៏ខ្លួនមួយជំហ៊ានទៀត ដោយផ្តល់អោយនូវល្បឿន និងផ្ទៃបង្ហាញមានភាពស្រស់ស្អាតជាងមុន ជាមួយពណ៏ (16bit color)។ យើងអាចនិយាយបានថាជំនាន់មួយនេះគឺជាការចាប់ផ្តើមដ៏ធំមួយនៃទម្រង់ស្តង់ដារ ក្នុងការប្រើប្រាស់ ដោយអ្នកប្រើមានភាពងាយស្រួលជាងជំនាន់មុនៗ។ ក្រៅពីរូបសម្រស់ និងល្បឿន Windows 3.0 ក៏បានបូកបញ្ចូល Feature ថ្មីមួយចំនួនដូចជា៖
- File Manager ( សព្វថ្ងៃគេហៅថា Explorer)
- Print Manger
- Games ( Hearts, Minesweeper and Solitare)
ចំពោះ Windows ជំនាន់ 3.2 បានដាក់អោយប្រើនៅឆ្នាំ 1992 ដែលមិនមានការផ្លាស់ប្តូរគួរអោយកត់សំគាល់ឡើយ។
Windows 95 (August 1995)
កាន់តែពេញលេញលើសពីជំនាន់មុន Windows 95 បានបង្ហាញខ្លួនជាមួយនឹង Interface ថ្មីដែលអភិវឌ្ឍន៍ចេញពី Windows 3.1។ សំរាប់ជំនាន់នេះក៏បានបូកបញ្ចូលនូវ Feature ថ្មីៗមួយចំនួនផងដែរ តែអ្វីដែលគួរអោយកត់សំគាល់ជាងគេនោះគឺ Windows 95 គាំទ្រ(support) ជាមួយកម្មវិធី 32-bit (32-bit application) មានន័យថាកម្មវិធីទាំងឡាយដែលប្រើក្នុង Windows ជំនាន់នេះមានដំណើរការលឿនជាងមុន។ ហើយក៏មានមុខងារសំខាន់មួយទៀតនោះគឺ Windows ជំនាន់ថ្មីមួយនេះអាចមានលទ្ធភាព ចាប់យក(detect) រាល់ឧបករណ៏ដែលដំឡើងឬភ្ជាប់ចូលម៉ាស៊ីនកុំព្យូទ័រ(plug and play)
Windows 98 (June 1998)
Windows 98 ក៏បានលេចចេញមកជាមួយបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ និងអស្ច្យារមួយចំនួនផងដែរ ដូចជា FAT32, AGP, MMX, USB, DVD និង ACPI ជាមួយគ្នានឹង Active Desktop ដែលយើងតែងហៅថា Desktop ដែលបូករួមជាមួួយ Web browser(Internet Explorer) ដែលអាចអោយយើងអាចភ្ជាប់ទៅកាន់ពិភពលោក។
Windows ME – Millennium Edition (September 2000)
ប្រហែលជាមនុស្សវ័យគណ្តាល មួយចំនួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងបានស្គាល់រួចមកហើយ។ វាត្រូវបានគេហៅថា Windows Me។ ជំនាន់មួយនេះ មុខងារថ្មីក៏មានបូកបញ្ចូលជាហូរហែរដែរ តែរឿងដែលគួរអោយកត់សំគាល់គឺ Boot in DOS គឺត្រូវបានដកចោល។
Windows NT 31. – 4.0 (1993-1996)
វាជាប្រព័ន្ធប្រត្តិបត្តិការថ្មីមួយទៀតដែលដំណើរការដោយ 32-bit operating system ដែលអនុញ្ញាតិអោយអ្នកប្រើប្រាស់អាចប្រើប្រាស់កម្មវិធីច្រើនក្នុងពេលតែមួយផងដែរ។ ហើយចំពោះ Windows NT នេះត្រូវបានបង្កើតឡើងជាពីរប្រភេទ ដែលមួយគឺសំរាប់អ្នកប្រើប្រាស់ធម្មតា និងមួយទៀតសម្រាប់គ្រប់គ្រងលើ Server។ ចំពោះ Windows NT Sever នេះគឺឌីហ្សាញចេញមកក្នុងគោលបំណងងាយស្រួលគ្រប់គ្រង Network បែជា Server និង Windows NT Workstation សំរាប់ stand-alone ឬ clients workstations.
Windows 2000 (February 2000)
Windows 2000 នេះត្រូវបានគេហៅឈ្មោះកាត់ថា W2K ដែលជាជំនាន់មួយទៀតនៃ Windows ដែលអាចអោយប្រើប្រាស់ជាមួយនឹង កុំព្យូទ័រប្រភេទ Desktop និង Laptop បាន។ ដែលមានសម្ថតភាពអាចដំណើរការលើ Internet និង Intranet វេបសាយ។ ចំពោះជំនាន់ Windows 2000 នេះក្រុមហ៊ុន Microsoft បានបញ្ចេញដល់ទៅ 4ប្រភេទឯណោះគឺ៖
- Professional សម្រាប់ Business Desktop និង Laptop
- Server សម្រាប់ផ្តោតលើ Web server និង office server
- Advanced Server សម្រាប់ ប្រើប្រាស់ជាប្រព័ន្ធជំនួញ(line-of-business applications)
- Datacenter Server សម្រាប់តម្រូវការប្រើប្រាស់បណ្តាញ Network ដែលមានចរាចរណ៍ខ្ពស់(high-traffic)
Windows XP (October 2001)
ជាច្រើនបានស្គាល់ Microsoft Windows តាមរយៈប្រត្តិបត្តិការដ៏ប្រសើរមួយនេះ ដោយ Microsoft បានធ្វើកំណែរឌីហ្សាញថ្មីដែលមានភាពស្រស់ស្អាត និងទាក់ទាញ។ XP មានន័យថា Experience ជាមួយនឹងដំណើរការយ៉ាងរលូននិងគួរអោយជឿជាក់បើប្រៀបជាមួយជំនាន់មុន។
លើកនេះ Microsoft បានបញ្ចេញប្រតិបត្តិការតែ2ប្រភេទតែប៉ុណ្ណោះ គឺ Windows XP Home edition និង Windows XP Professional Edition។ Windows XP បានបោះជំហ៊ានមួយជំហ៊ានដ៏រធំមួយទៀតដោយផ្តោតលើ ” ភាពចល័ត ” ពោលគឺអាចអោយអ្នកប្រើប្រាស់ភ្ជាប់ទៅកាន់អ៊ិនធើណែតបានតាមរយៈ Wireless Networks។ សម្រាប់ Microsoft វិញ Windows XP គឺជាជោគជ័យដ៏ធំមួយនាពេលនោះ។
Windows Vista (November 2006)
Windows Vista ជាការវិវត្តន៏ចេញពី Windows XP វាត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយការឌីហ្សាញថ្មីស្រឡាង ដែលមិនធ្លាប់មាននៅលើជំនាន់មុនៗ។ ម្តងនេះ Microsoft បានពង្រឹងផ្នែកសុវត្ថិភាពប្រព័ន្ធរបស់ខ្លួន ព្រមទាំងកែប្រែចន្លោះខ្វះខាតពីមុនមក ហើយការប្រើប្រាស់មានភាពបត់បែន(responsive)ជាង Windows XP។ តែគួរអោយស្តាយជំនាន់ Windows Vista មិនសូវជាជោគជ័យឡើយដោយវាមិនសូវបានគាំទ្រពីសំណាក់ប្រើប្រាស់ ឡើយដែលបណ្តាលមកពីហេតុផលមួយចំនួនដែលអ្នកជំនាញបានព្យាករណ៏
- មានការផ្សព្វផ្សាយពីក្រុមហ៊ុនប្រជែង Apple ដែលវាប្រហាលើចំនុចខ្សោយមួយចំនួនរបស់ Vista
- មនុស្សជាច្រើនបានស៊ាំជាមួយ Windows XP ជាង បើទោះជាចំណាយរយៈពេល ១ឆ្នាំក៏ដោយក៏ចំនួនអ្នកប្រើប្រាស់ XP នៅលើលពី 70% ដដែល
- Vista មានដំណើរការយឺត នឹងរអាក់រអូួលដែលធ្វើអោយមនុស្សជាច្រើនត្រលប់ទៅប្រើ Windows XP ជំនួសវិញ
Windows Home Server (January 2007)
ជាប្រតិបត្តិការដ៏មានប្រជាប្រិយភាពមួយរហូតពេលបច្ចុប្បន្នក៏នៅមានចំនួនអ្នកប្រើប្រាស់ក្រាស់ក្រែលដែរ ហើយលើកនេះ Microsoft បានធ្វើការកែប្រែចំនុចខ្វះខាតរបស់ខ្លួន ដោយប្រតិបត្តិការមួយនេះបានស្តារមុខមាត់អោយ Microsoft ឡើងវិញ។ ចំពោះមុខងារដែលគួរអោយកត់សំគាល់នៅជំនាន់នេះគឺមានដូចជា
- ដំណើរការរលូនជាងមុនទាំងពេលប្រើ នឹងពេលបើកចូល
- អាចគាំទ្រ(Support ) Multi-touch
- Internet Explorer 8.0
- Windows Media Cener មានភាពប្រសើរជាងមុន
- ប្រព័ន្ធសុវិត្ថិភាពល្អជាងមុន
Windows 8
Windows 8 បានដាក់អោយប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ នាថ្ងៃទី 1ខែសីហា ឆ្នាំ2012 ហើយវាបានឌីហ្សាញឡើងជាមួយរូបរាងថ្មីស្រឡាង បែប “Metro” ឬ ការឌីហ្សាញបែប Flat។ សំរាប់ Metro Interface នៅលើ Start screen ដែលមានលទ្ធភាព Live Real time សំរាប់កម្មវិធីផ្សេងៗដែលបង្កើតឡើងដោយ Developer។
Windows 10
ជាប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការចុងក្រោយរបស់ក្រុមហ៊ុន Microsoft ហើយក៏ជាជោគជ័យមួយសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនផងដែរ ព្រោះចំនួនអ្នកប្រើប្រាស់មានរហូតដល់ទៅ 51.94% ខណៈ Windows 7 មានអ្នកប្រើប្រាស់ 36.31%ប៉ុណ្ណោះ។ Microsfot បានដាក់បញ្ចូលមុខងារមួយចំនួនដូចជា៖
- Startup and Resume
- Built-in security
- ដាក់ Start Menu មកវិញស្រដៀងនឹង Windows 7
- Browser ថ្មីមួយទៀតដែលមានឈ្មោះថា Microsoft Edge
- អាច Upgrade ពី Windows ចាស់មិនថាជា Copy license ក៏ដោយ
