អក្ខរកម្មព័ត៌មាន (Information Literacy) គឺជាសមត្ថភាពស្វែងយល់ ស្វែងរក ប្រាស្រ័យទាក់ទង វាយតម្លៃ និងប្រើប្រាស់ព័ត៌មានយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។ វាត្រូវបានដឹងថា ជាជំនាញសំខាន់មួយសម្រាប់ការរស់នៅ និងការងារនៅសម័យបច្ចុប្បន្ន ដែលព័ត៌មានកំពុងលេចធ្លោជាគ្រឿងចម្បងក្នុងការបញ្ចេញផលិតភាព សម្រេចចិត្ត និងច្នៃប្រឌិត។ អក្ខរកម្មព័ត៌មានមិនត្រឹមតែជាសមត្ថភាពក្នុងការរកឃើញឯកសារ ឬប្រភពព័ត៌មានដែលត្រឹមត្រូវទេ ប៉ុន្តែរួមបញ្ចូលការវិភាគព័ត៌មាន ដើម្បីកំណត់មតិសាស្រ្ត និងការពារព័ត៌មានពីបញ្ហានានាជាភាគីតែមួយ។
ការវិវត្តន៍នៃអក្ខរកម្មព័ត៌មានបានចាប់ផ្តើមតាំងពីសម័យបុរេប្រវត្តិសាស្រ្ត ដែលប្រព័ន្ធសរសេររបស់មនុស្សបានចាប់ផ្តើមប្រើសម្រាប់ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។ ចាប់ពីការចងក្រងប្រព័ន្ធសៀវភៅបោះពុម្ពបដិវត្តន៍ទី១ ដែលបានធ្វើឱ្យព័ត៌មានអាចចែករំលែកយ៉ាងទូលំទូលាយមកដល់សម័យអ៊ីនធឺណិតព័ត៌មានបានក្លាយជាមធ្យោបាយសំខាន់ក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទង និងចែករំលែកចំណេះដឹង។ វាក៏មានប្រសិទ្ធភាពបំផុតក្នុងសម័យបច្ចេកវិទ្យា ៤.០ ដែលមានការផ្លាស់ប្តូរប្រព័ន្ធព័ត៌មានឌីជីថលស្មុគស្មាញ។
អក្ខរកម្មព័ត៌មានមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការស្រាវជ្រាវ និងការសិក្សា។ នៅក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំ សិស្សានុសិស្សត្រូវមានសមត្ថភាពស្វែងរកប្រភពព័ត៌មាន និងការវាយតម្លៃសុចរិតភាព និងគុណភាពរបស់ព័ត៌មានសម្រាប់ការសិក្សារបស់ពួកគេ។ វាជំនួយការកាត់បន្ថយបញ្ហាប្រើព័ត៌មានខុស ឬពាក្យពេញដោយភាពមិនត្រឹមត្រូវ។ ការអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពនេះគឺសំខាន់សម្រាប់អ្នកធ្វើការងារស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្រ្ត និងអ្នកធ្វើសេចក្តីសម្រេចក្នុងការងារផ្សេងៗ។
ការវិវត្តន៍ព័ត៌មានឌីជីថលបានផ្តល់ឱកាសសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឌីជីថល និងបណ្ដាញសង្គម ដើម្បីចែករំលែកព័ត៌មាន។ ការបង្កើតប្រព័ន្ធ Cloud Computing និង Big Data បានធ្វើឱ្យការប្រើប្រាស់ និងគ្រប់គ្រងព័ត៌មានកាន់តែងាយស្រួល។ ទន្ទឹមនឹងនេះការវិវឌ្ឍបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI) បានធ្វើឱ្យការវិភាគព័ត៌មានមានល្បឿនលឿន និងជាក់ស្តែង។ ទោះជាយ៉ាងណា ការរីកចម្រើននេះក៏បង្កើតបញ្ហាស្នូលមួយចំនួន ដូចជា Fake News និងការប្រើប្រាស់ព័ត៌មានក្នុងការបង្ខូចភាពស្មុគស្មាញក្នុងសង្គម។
ការជៀសវាងបញ្ហានេះ ត្រូវការអក្ខរកម្មព័ត៌មានខ្ពស់សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ព័ត៌មានដោយមានសីលធម៌ និងការប្រើប្រាស់ការគិតវិចារណញ្ញាណ។ មនុស្សត្រូវស្វែងយល់ពីការប្រើប្រាស់ព័ត៌មានដើម្បីរក្សាភាពសុចរិត និងការជៀសវាងពីការប្រើប្រាស់ព័ត៌មានខុសត្រូវ។ វាជួយបង្កើតសង្គមមួយដែលមានសមត្ថភាពប្រើប្រាស់ព័ត៌មាន ដើម្បីបង្កើតការផ្លាស់ប្តូរដ៏មានអត្ថប្រយោជន៍នៅលើកម្រិតសាកល។
អក្ខរកម្មព័ត៌មានគឺមិនត្រឹមតែជាបច្ចេកទេសក្នុងការរក និងប្រើប្រាស់ព័ត៌មានទេ ប៉ុន្តែវាបានបង្កើតសមត្ថភាពក្នុងការគិតពីព័ត៌មានយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ និងសិក្សាអំពីបញ្ហាប្រឈមថ្មីៗនៅក្នុងសង្គមឌីជីថល។ វាបានក្លាយជាគ្រឿងចម្បងសម្រាប់សម័យបច្ចេកវិទ្យា ដែលស្នូលស្ថិតនៅលើព័ត៌មាន និងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចដែលផ្អែកលើការពិចារណាប្រាជ្ញា។
